Ở thời đại công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, chưa bao giờ con người lại có thể kết nối nhanh chóng và rộng rãi như ngày hôm nay. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi đó lại mở ra cánh cửa cho những thế lực đen tối lợi dụng lòng tin của con người để trục lợi. Một trong những vấn nạn nhức nhối hiện nay – đang âm thầm diễn ra và gây tổn thất không nhỏ cho xã hội – là việc hàng ngàn người Việt Nam bị dụ dỗ sang Campuchia làm việc trong các trung tâm lừa đảo.
Đằng sau lời mời gọi “việc nhẹ, lương cao”, là một thế giới đầy dối trá, bạo lực, khống chế và tội ác. Một “vương quốc ảo” được dựng lên giữa những tòa nhà kiên cố, nơi mà con người bị biến thành công cụ, bị tước đi nhân quyền và bị ép trở thành kẻ lừa gạt chính đồng bào mình.
1. Mồi nhử từ những lời hứa hào nhoáng.
Không khó để bắt gặp những bài tuyển dụng trôi nổi trên mạng xã hội với nội dung hấp dẫn như: “Tuyển nhân viên văn phòng làm việc tại Campuchia, việc nhẹ, ngồi máy lạnh, lương từ 25 – 30 triệu/tháng, bao ăn ở, không yêu cầu kinh nghiệm, chỉ cần biết sử dụng máy tính cơ bản”.
Những lời mời gọi được viết bằng giọng điệu thân thiện, hình ảnh sang chảnh, môi trường làm việc hiện đại khiến không ít người – đặc biệt là giới trẻ thất nghiệp hoặc lao động có hoàn cảnh khó khăn – nhanh chóng bị thu hút. Họ nghĩ rằng đây là một cơ hội đổi đời, một chiếc “vé vàng” để thoát nghèo.
Thế nhưng, ngay khi đặt chân sang Campuchia, những giấc mơ màu hồng lập tức biến thành ác mộng. Hộ chiếu bị thu giữ, liên lạc với bên ngoài bị cắt đứt, và người lao động rơi vào một vòng xoáy khống chế tinh vi. Không còn là nhân viên văn phòng, họ bị ép buộc phải tham gia các hoạt động lừa đảo trực tuyến – gọi điện, nhắn tin giả danh công an, ngân hàng, tòa án… để lừa lấy tiền của người Việt Nam.
2. Nạn nhân hay kẻ tiếp tay cho tội ác?
Một câu hỏi luôn khiến dư luận tranh cãi là: Những người bị dụ dỗ sang Campuchia, liệu họ là nạn nhân của sự lừa đảo, hay là kẻ đồng lõa khi tiếp tay cho các trung tâm lừa gạt?
Câu trả lời không đơn giản. Rất nhiều người khi sang đến nơi, nhận ra bản chất công việc thì phản kháng, tìm cách trốn thoát. Một số khác, sau khi bị đánh đập, tra tấn, đe dọa, buộc phải làm theo vì sợ hãi. Nhưng cũng có người, vì lòng tham mù quáng, chấp nhận đánh đổi đạo đức, tiếp tục làm việc để hưởng hoa hồng – đôi khi lên đến hàng nghìn USD/tháng – từ việc lừa đảo đồng bào mình.
Chính điều này khiến cho vấn nạn trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Trong khi một số người thật sự là nạn nhân, thì cũng có không ít người đã cố tình tham gia, tiếp tay cho tội ác để kiếm lợi cho bản thân.
Từ nạn nhân, họ biến thành công cụ của hệ thống lừa đảo xuyên quốc gia. Và khi những trung tâm đó bị triệt phá, họ lại trở về nước với vỏ bọc của người “bị lừa sang làm việc”.
3. Hệ lụy xã hội và mối đe dọa tới lòng tin cộng đồng.
Không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân và gia đình, vấn nạn người Việt tham gia các đường dây lừa đảo tại Campuchia còn là một vết nhơ làm tổn hại đến hình ảnh của đất nước và lòng tin của cộng đồng.
Đã có không ít câu chuyện đau lòng xảy ra: Người dân mất cả tiền tiết kiệm vì tin vào những cú điện thoại “con anh bị tai nạn”, “chị có lệnh triệu tập”, hay “chuyển tiền để không bị khóa tài khoản ngân hàng”. Những nạn nhân ấy không chỉ mất tiền, mà còn mất niềm tin vào xã hội, vào con người.
Và đau đớn thay, người đứng sau những cuộc gọi đó, lại chính là đồng bào mình – những người từng cùng nhau lớn lên, cùng trải qua những khó khăn của cuộc sống.
Sự lừa dối giữa người với người, giữa đồng bào với nhau, chính là thứ làm rạn nứt nền tảng đạo đức của cả một xã hội. Một khi lòng tin đã mất đi, thì khôi phục lại là điều vô cùng gian nan.
4. Bóng đen của ngành “lừa đảo công nghệ cao” và sự vào cuộc của quốc tế
Theo thống kê chưa đầy đủ, hàng nghìn người Việt Nam hiện đang bị mắc kẹt trong các trung tâm lừa đảo ở Campuchia, Lào, Myanmar... và con số này vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Một phần nguyên nhân là do mạng lưới này được tổ chức cực kỳ chặt chẽ, có sự tiếp tay của các băng nhóm tội phạm quốc tế.
Tình hình nghiêm trọng đến mức nhiều tổ chức quốc tế, đại sứ quán và chính phủ các nước đã phải lên tiếng. Họ cảnh báo công dân mình không nên tin vào các quảng cáo “việc nhẹ lương cao”, đồng thời thúc đẩy hợp tác khu vực để giải cứu nạn nhân và truy quét các ổ nhóm lừa đảo.
Chính phủ Việt Nam cũng đã có nhiều đợt tổ chức giải cứu, phối hợp với Campuchia để đưa công dân về nước. Tuy nhiên, gốc rễ của vấn đề không chỉ nằm ở việc giải cứu, mà là ở công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức người dân.
5. Hồi chuông cảnh tỉnh: Đừng để lòng tham lấn át lương tri
Cuộc sống mưu sinh chưa bao giờ dễ dàng. Ở những vùng quê nghèo, nơi việc làm khan hiếm, người dân dễ bị hấp dẫn bởi những lời hứa màu hồng. Nhưng chúng ta cần hiểu rõ: không có “việc nhẹ lương cao” nào dành cho người không có kỹ năng, không có trình độ, mà lại được trả cả chục triệu mỗi tháng. Đó chỉ là cái bẫy được giăng ra khéo léo, bằng sự dối trá có hệ thống.
Cũng giống như những con thiêu thân lao vào ánh đèn, lòng tham và sự nhẹ dạ chính là hai chiếc cánh khiến con người rơi vào bẫy. Và khi đã mắc bẫy, không chỉ bản thân họ chịu đau đớn, mà còn kéo theo gia đình, xã hội gánh chịu hậu quả.
6. Lời kết: Ánh sáng chỉ đến khi mỗi người tự thắp sáng chính mình
Không chính phủ, tổ chức hay lực lượng nào có thể xóa bỏ triệt để vấn nạn này nếu chính mỗi người dân không tự nâng cao cảnh giác, tỉnh táo trước những lời mời gọi. Chúng ta cần trang bị cho mình và người thân kiến thức, sự tỉnh táo, và quan trọng nhất – là đạo đức nghề nghiệp.
Một xã hội văn minh không thể dung túng cho tội ác. Một đất nước mạnh mẽ là nơi người dân biết từ chối cái ác, dù nó được ngụy trang bằng vỏ bọc “việc nhẹ, lương cao”. Hãy nhớ rằng, không đồng tiền nào có giá trị bằng danh dự. Và không cơ hội nào là chân chính khi nó bắt đầu từ dối trá.
Minh Quang